کد مطلب:3049 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

عرف يعني چه ؟ چرا بسياري از احكام ما بر پايهء چنين اصل سستي بنا شده است , كه يك روز يك چيز را مي پذيرد و روز ديگر ردّ مي كند؟!

لغت عرف اصطلاحاً به عادت هاي افراد جامعه كه داراي رنگ و صبغهء خاصي باشد, اطلاق مي شود, مثلاً عرف مسلمانان , عرف مسيحيان , عرف ادبا و شاعران , عرف اديبان . مناطق و مكان هاي مختلف عرف مخصوص به خود دارند, مانند: عرف شمالي ها, عرف بندري ها, عرف چادر نشينان , عرف بالاشهري هاو پايين شهري ها.

حال آن چه مورد بحث بايد باشد, عرف متشرعه و مسلمانان است . دين داران به خاطر دين داري شان تحت تأثير آداب ديني خود مي باشند و خُلق و خوي ديني به خود گرفته اند و در مجالس و نشست و برخاست ها وگفت و گوها داراي آداب و رسومي هستند كه از دين متأثر است , مثلاً در برخوردها به يك ديگر سلام مي كنند يابه يك ديگر احترام مي گذارند.

بعضي از موضوعات احكام شرعي توسط عرف مشخص مي شود, مثلاً مي گويند آب مضاف پاك كننده نيست ; حال اگر در موردي شك داريم آب مضاف شده يا نه , مي گويند عرفاً ـ يعني نزد عرف ـ اگر آب مضاف باشد و مردم بگويند آب مضاف است , حكم شرعي بر آن مترتب خواهد بود.

مثال ديگر, اگر كسي بخواهد مكان جديدي را براي خود وطن قرار دهد, بايد مدتي در آن جا بماند, تاعرف بگويند اين آقا, اين جايي شده است و از اهل آن جا حساب مي شود. در اين صورت حكم وطن كه تمام بودن نماز و صحّت روزه است , بر او مترتب مي شود.

اما درست نيست ; احكام از جانب خدا است و بعضي ازموضوعات توسط عرف مشخص مي شود.

اين كه هم درست نيست , حتي موضوعاتي كه توسط عرف مشخص مي شود, اين طور نيست كه يك روز چيزي پذيرفته شود و روز ديگر ردّ شود. ثانياً تغييرموضوع اگر باعث تغيير حكم شود, اشكالي ندارد. مثلاً اگر در زماني خريد و فروش خون هيچ منفعت محلّل وحلال نداشت و خريد و فروش آن جائز نبود, حال اگر بر اثر پيشرفت علم پزشكي , خون داراي منافع فراواني باشد, خريد و فروش يا واگذاري و مصالحهء آن اشكالي نخواهد داشت . اگر اگر خوردن مواد چربي زا و قندزابراي انساني ضرر نداشت , حلال خواهد بود, ولي بر اثر بيماري فشار خون يا بيماري قند, خوردن برخي چيزهاحرام است , چون به بدن ضرر مي رساند.

اين گونه تغييرات به جهت عوض شدن موضوع , اشكالي ندارد و موجب نگراني نيست . درست مانند اين كه تا انسان سالم است , غذاهاي سرخ شده و كباب و ترشي مي خورد و اشكالي ندارد, اما اگر سرماخوردگي پيدا كرد, نبايد غذاهاي چرب يا سرخ شده و يا ترش بخورد و اگر بخورد, كار حرامي انجام داده است .